1ο Εμπόδιο | Μονοδιάστατη ζωή

Δεν μπορώ να ξεχάσω τη συμβουλή ενός πατέρα προς μια φίλη μου: Στην AIESEC γίνεσαι μονομερής, εργάζεσαι συνέχεια για ένα πράγμα, και αυτό είναι κακό για την προσωπική σου ανάπτυξη". Δεν άκουσα αυτά τα λόγια ποτέ απευθείας αλλά τα κράτησα για καιρό στο μυαλό μου. 

Τώρα, ένα χρόνο μετά, και ο κόσμος μου σείεται από μονόπλευρα άτομα, μονόπλευρες αποφάσεις και ζωές. Ειδικεύσεις, νόμοι και κανόνες κάνουν τους ανθρώπους γύρω μου να "κλατάρουν" χωρίς ευελιξία.  

Η ευελιξία απουσιάζει παντελώς. Χρόνια πριν κανείς δεν θα μπορούσε να σκεφτεί την δημιουργία της τεχνητής νοημοσύνης. Σήμερα όμως πλησιάζουμε απειλητικά. Ο μόνος φόβος όμως που διατηρώ είναι πως η εξέλιξη της νοημοσύνης των υπολογιστών είναι πολύ μικρότερη από την μείωση της ικανότητας που δείχνουμε στο να παίρνουμε απλές αποφάσεις. Ακούμε συνέχεια: "Αυτό το άτομο είναι υπερβολικά αυθόρμητο", "Μην σκέφτεσαι με το συναίσθημα!", "Πρέπει να το κάνεις αυτό. Αφού μπορείς να το κάνεις καλά! Νομίζω πως τέτοια πράγματα μας κάνουν να σκεφτόμαστε σαν υπολογιστές. Και αυτό που συμβαίνει είναι πως αντί να κάνουμε τους υπολογιστές να σκέφτονται σαν εμάς, γινόμαστε εμείς σαν υπολογιστές. Μαθαίνουμε να προγραμματίζουμε με μήνες, μέρες, ώρες, λεπτά, δευτερόλεπτα, ευθύνες, σωρούς από πληροφορίες, μαθαίνουμε να βάζουμε προτεραιότητες σε χρήματα, εμπειρίες, επιτυχίες, δουλειά... Πότε όμως θα μάθουμε τι και πως αποκτάμε αυτό που θέλουμε;

Νιώθω πως αν κάποιος έρθει σε μένα και με ρωτήσει πως μπορεί να είναι επιτυχημένος, είμαι σε θέση να του βρω τον ακριβή τρόπο (ακόμα και αν δεν ξέρω τι είναι επιτυχία), αλλά τι συμβαίνει με την ευτυχία; Πως μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένου αν δεν ξέρουμε πως να είμαστε απλοί; Κι ο ίδιος αποτυγχάνω σε αυτό...

Ίσως αυτή είναι η στιγμή που καταλαβαίνω καλύτερα από ποτέ την σημασία του: "Σημασία δεν έχει τόσο ο προορισμός, όσο το ταξίδι". Αν το βλέπαμε έτσι θα ήμαστε όλοι πιο ευτυχισμένοι. Γιατί ο στόχος "Προορισμός" λειτουργεί κάπως έτσι. Αν ρωτήσω κάποιον γιατί εργάζεται, η απάντηση είναι προφανής. Για τα χρήματα. Οπότε τι έχουμε; Έχουμε ένα μονόπλευρο κομμάτι της ημέρας, τα ΧΡΗΜΑΤΑ. Σε αυτή τη διάρκεια δεν μας ενδιαφέρουν οι άνθρωπο τριγύρω μας, μας ενδιαφέρει να περνάμε καλά, αν γνωρίζουμε νέο κόσμο κλπ. "Τώρα κάνω δουλεία, δεν έχω χρόνο για βλακείες". Ξεχνάμε το τι συμβαίνει γύρω μας, τώρα είναι ώρα για δουλειά. Και τότε το πιο ανώμαλο σύνδρομο μας χτυπάει την πόρτα. Αυτό είναι το "Πρέπει να μάθω πως να διαχωρίζω την προσωπική και την επαγγελματική μου ζωή". Ο πρώτος που το είπε αυτό να καεί στην κόλαση (δεν το εννοώ).

Πώς μπορεί κάποιος να διαχωρίσει την προσωπική και την επαγγελματική ζωή;

Όταν εργαζόμαστε, ποιος είναι αυτός που εργάζεται; Εγώ ή το εγώ-ρομπότ μου; Πραγματικά χρειάζομαι μια καλή απάντηση σε αυτό. Πιστεύω πως τα άτομα που είναι καθίκια στην επαγγελματική τους ζωή, καθίκια είναι και στην προσωπική τους. 

Εδώ θέλω να γράψω ένα παράδειγμα από την καθημερινότητα που δείχνει πως το να γινόμαστε μονομερής κάνει τη ζωή μας βαρετή, σε τέτοιο σημείο που όλα έχουν τελειώσει.

...Πριν λίγο καιρό έπαιζα UNO (ένα παιχνίδι σαν την αγωνία). Τέσσερα άτομα έπαιζαν σε αυτό το παιχνίδι σχηματίζοντας δυο ομάδες στις οποίες συμμετέχουν τα άτομα που είναι καθισμένα απέναντι). Στο συγκεκριμένο παιχνίδι αν μπορέσεις να βρεις ένα τρόπο να επικοινωνείς χωρίς οι αντίπαλοί σου να σε καταλαβαίνουν είναι πολύ εύκολο για στρατηγικούς λόγους. Έπαιζα λοιπόν αυτό το παιχνίδι και τα δυο άτομα που έπαιζαν στην αντίπαλη ομάδα συνειδητοποίησαν πως γνώριζαν μια κοινή γλώσσα που οι αντίπαλοι δεν γνώριζαν. Από την στιγμή αυτή το χαρούμενο παιχνίδι μετατράπηκε σε ένα μονοδιάστατο αγώνα προς τη νίκη. Η μόνη διασκέδαση προερχόταν από τις λίγες στιγμές που όλοι καταλαβαίναμε τι λεγότανε.

Οπότε ποιο είναι το νόημα;

Σε οτιδήποτε κάνουμε υπάρχουν κάποιοι κανόνες και κάποιοι στόχοι. Είναι καλό και να ακολουθούμε τους κανόνες και να επιτυγχάνουμε τους στόχους. Το σημαντικότερο όμως είναι να μην χάνουμε τον εαυτό μας μέχρι να συμβεί αυτό.